Książe Józef Poniatowski

Książę Józef Poniatowski urodził się 7.V.1763 roku. Wychowywał się pod opieką matki, Teresy Heruli z Klimskich, na przemian w Wiedniu i w Pradze.

Po śmierci ojca, Andrzeja Poniatowskiego (1773r.) nad przynależnością narodową księcia czuwał stryj, który pragnął by bratanek króla polskiego był wychowywany jak Polak. Jeszcze przed ukończeniem 17 roku życia młody książę rozpoczął służbę w armii austriackiej.

7 lutego 1780 roku został mianowany podporucznikiem, a cztery lata później był już majorem. Do Polski przybył w 1781 roku, w księdze pamiątkowej Uniwersytetu Jagiellońskiego widnieje jego podpis z 17 lutego 1781 roku. Ponieważ książę zdradzał wielkie talenty wojskowe, kariera jego w armii postępowała błyskawicznie. Otrzymał ważne odznaczenia wojskowe z rąk stryja: Order św. Stanisława, a następnie wstęgę Orderu Orła Białego.

W tym czasie Józef Poniatowski doskonale rozumiał trudne położenie Polski z potrzebą ratowania jej przed ostatecznym upadkiem. Na początku sierpnia 1789 r. książę udał się do Warszawy. 6.V.1792r. książę ruszył na wojnę w obronie konstytucji 3 Maja. Odniósł zwycięstwo pod Zieleńcami. 8.VIII.1789 książe opuszcza Warszawę. Wiosną 1794 r dochodzi do Księcia Józefa wieść o Insurekcji Kościuszkowskiej. Z końcem maja dotarł do obozu wojskowego w Jędrzejowie, gdzie spotkał się z Naczelnikiem T. Kościuszką. W sierpniu bierze udział w obronie oblężonej przez Prusaków Warszawie.

Po upadku powstania Kościuszkowskiego zamieszkał w pałacu "Pod Blachą". 19 XII 1806r na zamku warszawskim książe Józef wita cesarza Napoleona. Otrzymał stanowisko naczelnego wodza armii Księstwa Warszawskiego, którego utworzenie obwieszczono w Dreźnie z końcem 1807 roku 19 grudnia. Zwycięstwo Napoleona w wojnie z Austrią oraz ofensywa armii polskiej pod dowództwem Księcia Józefa zdecydowały o przyłączeniu do Księstwa warszawskiego w 1809 r ziem zaboru austriackiego z Krakowem, Sandomierzem, Lublinem. Miasto Kraków ofiarowało księciu na pamiątkę oswobodzenia Galicji chorągiew ze słowami: "Hołdu, uszanowania i wdzieczności. W 1812 r brał Książe Józef udział w kampani Napoleona na Moskwę. W 1813 wyrusza z Krakowa do Saksonii. Wojsko Ksiącia opuściło w pięciu kolumnach marszowych. "W bitwie narodów" pod Lipskiem książe został 5-krotnie ranny. Otrzymał od Napoleona godność Marszałka Francji.

Osłaniając odwrót armii francuskiej, ranny i zmęczony książe nie ustąpił z pola walki. Zginął w nurtach Elstery w 19 X 1813r. Wcześniej miał wyrzec słowa: "Bóg mi powierzył honor Polaków, jemu samemu go oddam". Zwłoki księcia złożono w krypcie Katedry Wawelskiej. Poniatowski był wybitnym żolnierzem, człowiekiem honoru i wielkim patriotą. Odwaga, wierność ideałom niepodległości, wreszcie bohaterska śmierć sprawiły, że Poniatowski stał się bohaterem narodowym.